Ból po utracie cennych danych

Kluczowe wnioski

• Wspomnienia ludzi są dla nich cenne, podobnie jak dane, w których są one zamknięte. Ludzie przechowują te dane na swoich urządzeniach, które łączą się z internetem i które wszędzie ze sobą noszą: na przykład połowa (52%) ankietowanych osób przechowuje zdjęcia i filmy swoich dzieci na smartfonach, a 59% — na komputerach.
• Niektóre dane są cenione wyżej niż inni ludzie: myśl o utracie danych przechowywanych na urządzeniach cyfrowych jest bardziej stresująca niż perspektywa uczestniczenia w wypadku samochodowym, złego dnia w pracy, zerwania z partnerem czy sprzeczki z przyjacielem lub członkiem rodziny/partnerem.
• Po utracie cennych danych u ludzi występują pewne fizyczne objawy niepokoju: ludzie wykazują określone reakcje fizjologiczne i ekspresyjne po utracie ważnych dla siebie danych w porównaniu z utratą mniej istotnych informacji.
• Jeśli chodzi o ochronę ważnych danych przed utratą lub zniszczeniem, ludzie są świadomi niebezpieczeństw, na jakie są one narażone: 73% zgadza się ze stwierdzeniem, że duże zagrożenie dla prywatności danych stanowią cyberprzestępcy, a według 65% ich dane są w dużym stopniu narażone na działania przestępców i złodziei w życiu prawdziwym.
• Ludzie nie rozumieją prawdziwej wartości swoich danych, co prowadzi do sprzecznych zachowań: nisko wyceniają swoje dane, których utrata byłaby dla nich dotkliwa. Przeciętnie ludzie byliby skłonni zapłacić jedynie 74,73 euro za możliwość przywrócenia wszystkich danych na smartfony (oprócz tego niewielka liczba ludzi byłaby skłonna zapłacić za to od 500 do 5000 euro).
• Co ciekawe, wśród danych, które są warte mniejszą kwotę pieniężną, znajdują się także zdjęcia: pomimo tego, że znajdują się one w grupie danych, których utrata wywołałaby u ich właścicieli stres, ludzie pozwoliliby innej osobie na usunięcie swoich ważnych zdjęć po otrzymaniu zapłaty w wysokości przeciętnie 10,37 euro, a zdjęcia swojej rodziny i znajomych wycenili średnio na 9,05 euro.
• Brak zrozumienia prawdziwej wartości danych sprawia, że ludzie narażają swoje urządzenia i cenne wspomnienia na zagrożenia: około połowa osób nie chroni swoich urządzeń nawet przy pomocy podstawowych środków zabezpieczających, takich jak hasła czy kody PIN, a tylko około jedna trzecia używa produktu zabezpieczającego.
• W ten sposób narażają się na nieprzyjemne uczucia towarzyszące stracie danych: na przykład 40% osób własnoręcznie usunęło swoje dane na smartfonach przez przypadek, a 47% utraciło dane w wyniku zniszczenia smartfona. Tylko 16% osób było w stanie przywrócić wszystkie utracone dane.

Wstęp

W dzisiejszym świecie internetu wykorzystujemy urządzenia cyfrowe do kontaktu z innymi, do przechowywania naszych cennych wspomnień i informacji. Trzymamy na nich zdjęcia z podróży, członków naszej rodziny i znajomych oraz dzieci, a równocześnie nosimy je ze sobą wszędzie.

Perspektywa utraty tych wspomnień jest bardzo stresująca.

Mając świadomość tego faktu, a także aby pomóc ludziom chronić ich cenne dane, firma Kaspersky Lab przeprowadziła badanie na temat danych, które ludzie cenią. Przy użyciu ankiety internetowej zapytaliśmy ludzi o różne rzeczy związane z ważnymi dla nich danymi, a także poprosiliśmy ich, aby wskazali te, których utrata byłaby dla nich bolesna. W trakcie serii eksperymentów przeprowadzonych na Uniwersytecie Wuerzburgu w Niemczech poprosiliśmy ludzi o wycenę niektórych ich najważniejszych danych oraz sprawdziliśmy ich reakcję fizyczną, gdy zasymulowaliśmy utratę tych danych.

Wyniki były zróżnicowane i ciekawe. Okazało się, że pomimo tego, że ludzie czują się emocjonalnie związani z danymi, które przechowują na swoich smartfonach, tabletach i komputerach, nie zapewniają im ochrony. Nie rozumieją ich wartości, przez co nie stosują odpowiednich środków zabezpieczających.

Zbyt wiele danych jest narażonych na działania ze strony cyberprzestępców, ale także na niebezpieczeństwo związane z niedostateczną dbałością o nie i brakiem ochrony.

W raporcie omówione zostały wyniki badania, którego celem było nakłonienie ludzi do ochrony uwielbianych przez nich danych — aby uniknąć bólu po ich stracie.

Metodologia

Badanie jest oparte na unikatowym połączeniu badania przeprowadzonego przez internet i eksperymentów analizujących zachowanie przeprowadzonych na uniwersytecie:

• Badanie online przeprowadzone przez firmę badawczą Toluna i Kaspersky Lab w styczniu 2017 oceniło postawę 16 250 użytkowników w wieku powyżej 16 lat z 17 krajów. Dane zostały poddane zważeniu w celu uzyskania globalnej reprezentatywności i spójności. Dane dotyczyły w równym stopniu kobiet i mężczyzn.

• Badanie składało się z dwóch eksperymentów przeprowadzonych przez niemiecki Uniwersytet w Wuerzburgu. Obejmowało ono element poznawczy (wartość finansową danych) oraz proces emocjonalny, który występuje po utracie danych. Pełna metodologia eksperymentu została opisana w raporcie: Lost Data.

W niniejszym raporcie nie ujęto wszystkich wyników z każdego badania. Aby uzyskać pozostałe informacje, skontaktuj się z firmą Kaspersky Lab: prhq@kaspersky.com.

Klucze do naszych serc

Dziś ludzie używają swoich urządzeń do przechowywania danych ze wszystkich aspektów swojego cyfrowego życia — od cennych zdjęć po informacje kontaktowe, dzięki którym można komunikować się z ukochanymi osobami. W rzeczywistości rosnąca ilość cennych danych w połączeniu z wieloma aplikacjami, których używamy do przechowywania, uzyskiwania dostępu i udostępniania innym tych danych, prowadzi do cyfrowego bałaganu (więcej informacji znajduje się w raporcie Moje cenne dane: cyfrowy bałagan i związane z nim zagrożenia).

Mamy mnóstwo danych i równie dużo cyfrowego bałaganu. Jednak myśl o utracie części z nich jest stresująca. Dla firmy Kaspersky Lab ważne jest, aby ludzie zaczęli się orientować, gdzie przechowują swoje wrażliwe dane, a także jakie czyhają na nie zagrożenia — aby mogli je ochronić.

Gdzie są przechowywane dane wrażliwe

Ludzie zwykle przechowują swoje najbardziej wrażliwe dane na swoich komputerach — np. 48% ankietowanych przechowuje tak skany swojego paszportu, prawa jazdy, ubezpieczenia czy inne wrażliwe zeskanowane dokumenty, w przypadku tabletów odsetek ten wynosił 15%, a w przypadku smartfonów — 24%.

Ogólnie 79% ankietowanych przechowuje dokumenty wszelkiego rodzaju na komputerach, 50% — na smartfonach, a 35% — na tabletach.

Podobnie wygląda sytuacja w przypadku cennych wspomnień — takich jak zdjęcia, na których są użytkownicy, ich dzieci lub zdjęcia z podróży. Najwięcej osób przyznało, że przechowuje je na komputerach (89%), 86% — na smartfonach, a 59% — na tabletach.

Najwięcej informacji prywatnych znajduje się na smartfonach: 51% respondentów przyznało, że przechowuje na nich prywatne i wrażliwe zdjęcia i filmy, na których się znajdują, a dwie piąte (40%) przechowuje tam także urządzeniach hasła.

Ludzie kochają swoje wspomnienia bardziej niż pozostałe dane

Nasze badanie pokazało, że ludzie cenią swoje wspomnienia bardziej niż jakąkolwiek inną formę danych przechowywanych na ich cyfrowych urządzeniach. Na pytanie, jakie dane były dla nich najważniejsze, na pierwszym miejscu odpowiadali „prywatne i wrażliwe zdjęcia oraz filmy ze mną” (49%). Na drugim miejscu znalazła się odpowiedź „Zdjęcia i filmy z moimi dziećmi” oraz „Prywatne i wrażliwe zdjęcia oraz filmy innych ludzi (np. mojego partnera)”.

Wyjątkami byli tu ankietowani w Japonii (36%) i Stanach Zjednoczonych (37%): dla nich prywatne i wrażliwe zdjęcia ich samych nie były tak istotne, w porównaniu do ankietowanych ze Zjednoczonych Emiratów Arabskich i Rosji (59%), regionu Azji i Pacyfiku (53%) czy Europy (49%). Jako istotne Japończycy chętniej (47%) wskazywali hasła, odmiennie niż pozostałe regiony, być może dlatego, że dla jednej trzeciej ludzi tutaj ich haseł nie można zastąpić po ich utracie (34%).

Ogólnie badanie ujawniło powiązanie pomiędzy danymi, które są dla ludzi ważne, a danymi, które są niezastąpione. W sercach ludzi szczególne miejsce zajmują wspomnienia, a danych tych często nie można przywrócić. Ponad dwie piąte osób stwierdziło, że nie mogłoby zastąpić zdjęć i filmów z podróży (45%), a także tych, na których są ich dzieci (44%) czy oni sami (40%). Z drugiej strony mniej osób uważa dane finansowe za ważne (21%), mimo że 33% z nich przyznało, że są to „ryzykowne” informacje. Być może chodzi o to, że dane te można uzyskać dzięki bankom, dlatego ich utrata nie jest tak stresująca.

Dane, które cenimy najbardziej:

Wspomnienia są ważniejsze niż inni ludzie

Ogólnie ludzie uważają, że wspomnienia są cenniejsze niż inne formy danych. Według badania ludzie często cenią swoje urządzenia i zdjęcia bardziej niż swoich partnerów, przyjaciół czy zwierzęta.

Zapytaliśmy ludzi, na ile stresujące byłyby różne scenariusze: w tym utrata cyfrowych zdjęć, kontaktów, choroba zwierzęcia domowego, członka rodziny, zerwanie z partnerem itp.

Najbardziej stresująca okazała się choroba członka rodziny. Jednak utrata lub kradzież urządzenia znalazły się na drugim miejscu w wielu regionach na całym świecie, w tym w Stanach Zjednoczonych, Japonii, Rosji, ZEA i regionie Azji i Pacyfiku. W Europie na drugim miejscu znalazło się zerwanie z partnerem, ale tuż za tą odpowiedzią znalazła się utrata wszystkich zdjęć.

Członkowie rodziny mają oczywiście pierwszeństwo w naszych sercach, lecz myśl o utracie części danych przechowywanych na urządzeniach cyfrowych jest bardziej stresująca niż perspektywa uczestniczenia w wypadku samochodowym, złego dnia w pracy (poza Japonią), zerwania z partnerem, sprzeczki z przyjacielem/ członkiem rodziny lub partnerem, a nawet w niektórych przypadkach — choroby domowego zwierzęcia.

Wysoko cenione, lecz tanio sprzedawane

Chociaż ludzie kochają swoje dane — zwłaszcza cyfrowe zdjęcia — i ewidentnie zdenerwowaliby się, gdyby utracili dostęp do cyfrowych wspomnień, wg naszego badania byliby gotowi nawet sprzedać swoje cyfrowe dane za zaskakująco niska kwotę. To był niespodziewany wniosek z naszego badania.

Aby oszacować ogólną wartość finansową danych osobistych, uczestnicy naszego eksperymentu zostali zapytani, ile zapłaciliby za przywrócenie wszystkich danych po ich utracie. Niektórzy mogliby zapłacić za to tylko 1 euro, a tylko niewiele osób zapłaciłoby aż 5000 euro. Po wyłączeniu z rachunku dziewięciu uczestników, którzy zapłaciliby 500 – 5000 euro, okazało się, że ludzie byliby chętni zapłacić za przywrócenie wszystkich danych na ich smartfony średnio 74,73 euro.

Jednak gdy przyjrzymy się wynikom bliżej, wartość danych na smartfonach okazuje się inna. Uczestnicy eksperymentu na Uniwersytecie w Wuerzburgu przyznali, że do najważniejszych danych na ich smartfonach należą zdjęcia rodziny i znajomych, informacje kontaktowe i dokumenty osobiste. Uczestnicy zostali poproszeni o wycenę finansową tej grupy danych. Co ciekawe, przeciętnie najbardziej cenioną kategorią były finanse i płatności — z kwotą 13,33 euro. Na drugim miejscu znalazły się informacje kontaktowe, ze średnią ceną 11,89 euro, a na trzecim — dokumenty osobiste z ceną 10,56 euro. Średnia cena zdjęć ogólnych osiągnęła 10,37 euro, plasując je na czwartym miejscu.

Biorąc pod uwagę deklarację ankietowanych, że utrata ich danych wywołałaby u nich smutek, są to zaskakująco małe wartości.

Ciekawe jest także to, że wg eksperymentu ludzie byliby skłonni wymienić swoje najcenniejsze wspomnienia na pieniądze. Uczestnikom zaproponowano zapłatę za usunięcie tych danych — tak naprawdę żadnych danych nie usunięto, gdyż była to symulacja. W tym etapie eksperymentu okazało się, że najczęściej były wskazywane zdjęcia rodziny i znajomych, osobiste dokumenty i zdjęcia samych uczestników — w zamian za wynagrodzenie finansowe uczestnicy byliby w stanie je usunąć.

Nasze badanie pokazuje, że ludzie bardziej zdenerwowaliby się utratą swoich danych niż perspektywą zerwania ze swoim partnerem czy chorobą zwierzątka. Być może niska wartość finansowa przypisana tym danym w naszym eksperymencie powinna zmartwić partnerów i zwierzątka na całym świecie!

Eksperyment pokazuje także, że istnieje różnica między wartością emocjonalną a finansową. Być może mimo tego, że ludzie są świadomi, że niektóre rodzaje danych są dla nich ważniejsze od innych, mają niską świadomość wartości tych danych. Wyjaśnia to, dlaczego ludzie wciąż nie chronią skutecznie swoich danych.

To, co kochasz, doceniasz po stracie

Oferując uczestnikom wymianę danych za pieniądze, zaczęliśmy się zastanawiać, czy ludzie naprawdę doceniają swoje dane dopiero po ich utracie. Zgodnie z naszymi podejrzeniami ankietowani wskazali, że możliwość utraty najważniejszych dla nich danych byłaby najbardziej bolesna — 49% oceniło za najważniejsze „Prywatne i wrażliwe zdjęcia oraz filmy ze mną”, a 18% przyznało, że ich utrata bolałaby najbardziej.

Dane, które były uważane za cenne, nie zawsze takie pozostawały po ich utracie. Perspektywa utraty informacji kontaktowych została wskazana jako dotkliwa przez 14% osób i znalazła się w grupie trzech najbardziej bolesnych przypadków utraty danych — pomimo tego, że same informacje kontaktowe zostały ocenione jako stosunkowo mniej ważne. Poza tym aż 39% osób uważa prywatne i wrażliwe zdjęcia innych ludzi — na przykład swojego małżonka — jako cenne, ale tylko 6% uważałoby stratę tych danych za najbardziej bolesną. Dzieje się tak, tylko gdy stajemy w obliczu możliwości utraty — na przykład — naszych kontaktów, ponieważ zdajemy sobie wtedy sprawę z tego, jaką wartość mają te dane w naszym życiu codziennym, w porównaniu do zdjęć innych osób, których utrata nie dotyka tak, jak byśmy się tego spodziewali.

Uwielbienie i problemy związane z danymi:

Stresująca utrata danych

W naszym eksperymencie zaskoczyło nas także to, jak ludzie reagują na informację o utracie ważnych danych. Monitorowaliśmy uczestników pod kątem aktywności elektrodermalnej, obserwując ich temperaturę końca nosa i wyrazy twarzy, gdy ważne dane zostały utracone. Odkryliśmy, że po uzyskaniu informacji o utracie danych ludzie reagowali fizycznie — choć nie tak mocno, jak się spodziewaliśmy, co sugeruje, że przypisana danym wartość nie zawsze w pełni odpowiadała ich prawdziwej wartości emocjonalnej.

Aktywność elektrodermalna (EDA) jest powiązana z systemem nerwowym oraz gruczołami potowymi na skórze, dzięki czemu często jest używana podczas badań mierzących reakcje lękowe. Sprawdziliśmy reakcje uczestników, gdy zostali poinformowani, że stracili ważne dane — podczas symulacji utraty ważniejszych danych osobistych nastąpiło podwyższenie EDA, a podczas symulacji utarty zwykłych danych zmiana ta była mniejsza (M4.77 w porównaniu do M 3.90). Jednocześnie byliśmy zaskoczeni tym, że różnica nie była tak duża, jak się spodziewaliśmy.

Zimno ze strachu

Przy pomocy systemu obrazowania na podczerwień w trakcie symulacji utraty ważnych danych zmierzyliśmy także temperatury nosów uczestników. Podczas zdenerwowania zwężenie obwodowych naczyń krwionośnych w nosach zmniejszało przepływ krwi, co skutkowało dużym spadkiem temperatury i silniejszą reakcją termiczną po utracie ważnych danych.

Okazało się, że podczas symulacji utraty ważnych danych średnia temperatura wzrastała o 0,07 kelwina, a podczas symulacji utraty mniej ważnych danych — o 0,17 kelwina.

Spójrz utracie danych w twarz

W eksperymencie występowała także zmiana wyrazu twarzy, która wskazywała na zasmucenie z powodu zasymulowanej utraty danych. Tutaj również utrata istotniejszych danych może powodować silniejsze wyrażanie smutku niż utrata zwykłych danych. Systematyczne obserwowanie twarzy umożliwiło badaczom odczytywanie stanów emocjonalnych uczestników dzięki automatycznemu wykrywaniu smutnych wyrazów twarzy przez komputer.

Tutaj ponownie różnica pomiędzy utratą ważnych i nieistotnych danych nie była tak duża, jak się spodziewaliśmy. Wobec tego nasuwa się pytanie — czy ludzie zdają sobie sprawę z tego, jaki rodzaj danych jest dla nich najcenniejszy, dopiero gdy je stracą? Ludzie myślą, że dbają o swoje dane, jednak nasze badanie tego nie potwierdza. Być może nasze wnioski w jakiś sposób wyjaśniają, dlaczego wciąż nie chronimy właściwie swoich danych.

Narażanie cennych danych na niebezpieczeństwo

Do tej chwili nasz eksperyment i jego wnioski wskazywały, że dla ludzi utrata ich danych byłaby bardziej bolesna niż inne wydarzenia z życia, np. zerwanie z partnerem. Ale byliby skłonni wycenić te dane albo zgodziliby się je usunąć za odpowiednią opłatą.

Prawdziwe emocjonalne reakcje związane z danymi nie zawsze pokrywały się z naszymi oczekiwaniami, a rzeczywistość utraty niektórych danych — na przykład informacji kontaktowych — okazała się w rzeczywistości bardziej dotkliwa, niż utrata zdjęć małżonka.

Te niespodzianki związane z ceną danych skłoniły nas do zastanowienia się, jak ludzie dbają i chronią swoje dane — zarówno te, które postrzegają jako cenne, jak i te, których utrata jest naprawdę dotkliwa.

W naszym badaniu zapytaliśmy, co wg ankietowanych stwarza większe zagrożenie dla bezpieczeństwa i prywatności informacji przechowywanych na ich urządzeniach. 73% osób zgodziło się, że duże zagrożenie dla danych stwarzają cyberprzestępcy i hakerzy. Na drugim miejscu znalazło się szkodliwe oprogramowanie (65%). W Stanach Zjednoczonych tylko 61% respondentów wskazało cyberprzestępców jako duże zagrożenie dla prywatności danych przechowywanych na urządzeniach. Z kolei w rejonie Azji i Pacyfiku obawia się ich 82% ankietowanych.

Lekkomyślne zachowanie naraża dane ludzi na całym świecie. Na przykład tylko 14% Rosjan uważa, że narażają swoje dane na ryzyko tylko wtedy, gdy są pod wpływem alkoholu, a zgadza się z nimi tylko połowa ankietowanych z regionu Azji i Pacyfiku, w porównaniu do 21% ludzi w Stanach Zjednoczonych, 22% w Europie i 46% w ZEA.

Największe zagrożenia dla bezpieczeństwa danych:

Ręce precz z mojego urządzenia — i jego umiejętności niewymiernych

Wielu ludzi (65%) postrzega także zagrożenia fizyczne — przestępców i złodziei ze świata realnego — jako duże zagrożenie dla swoich danych. Obawa ta łączy się z wartością, jaką ludzie przywiązują do swoich urządzeń — na przykład wierzą, że ich smartfony są tak ważne, jak dane, które się na nich znajdują — 41% twierdzi, że ważniejszy jest sam smartfon, a 39% osób twierdzi, że ważniejsze są przechowywane na nim dane.

Wartości te nico spadają w przypadku innych urządzeń — 28% osób uważa, że najważniejszy jest tablet, a 26%, że komputer. Urządzenia te prawdopodobnie nie są tak doceniane za ich umiejętności niewymierne. Według ankiety 59% ludzi ceni swoje smartfony za przechowywane na nich dane i możliwość uzyskiwania dostępu do świata zewnętrznego — informacji, rozrywki, muzyki i wielu innych opcji, jakie niesie ze sobą internet. Uczucie to jest silniejsze w przypadku tabletów (72%) i komputerów (74%) wśród osób, które cenią umiejętności niewymierne swoich urządzeń bardziej niż same urządzenia.

Co jest dla ludzi najcenniejsze:

Stwarzanie niepotrzebnych zagrożeń

Mimo wykorzystywania tych urządzeń do korzystania z internetu ludzie nie chronią właściwie swoich urządzeń i danych przed zagrożeniami, które z niego płyną. Około połowy ankietowanych nie stosuje tak podstawowych środków ochrony jak hasła czy kody PIN.

Świadomi, ale bierni

Pomimo tego, że ludzie rozumieją wysokie ryzyko związane z przestępcami ze świata wirtualnego oraz rzeczywistego, nie chronią odpowiednio swoich danych, narażając je na jeszcze większe zagrożenia, niż się spodziewają.

Według badania ludzie nie mają świadomości, jak należy skutecznie chronić dane na różnych urządzeniach. Na przykład większość ludzi (62%) tworzy kopie zapasowe danych przechowywanych na komputerze, ale tylko dwie na pięć osób (43%) kopiuje dane ze smartfona, mimo że znajduje się na nich tak wiele ważnych informacji. Tylko jedna na cztery osoby używa w smartfonie technologii zabezpieczających przed kradzieżą, chociaż utrata smartfona lub przechowywanych na nim zdjęć wywołałaby u nich duże poczucie straty.

Niepokojąco mało osób nie chroni urządzeń hasłem — 53% w przypadku smartfonów, 42% — tabletów i 48% dla komputerów. Co gorsza, chociaż według wielu osób największe zagrożenie dla danych stwarzają cyberprzestępcy i szkodliwe programy, tylko jedna trzecia z nich zainstalowała na urządzeniu program zabezpieczający. W ten sposób narażają się na zagrożenia, których boją się najbardziej. Ponadto jedna na dziesięć osób nie robi nic w kierunku zabezpieczenia swoich danych (19% na tabletach, 10% na komputerach i 11% na smartfonach).

Działania podjęte w kierunku ochrony danych:

Brak ostrożności

Oprócz tego, że ludzie nie stosują wielu środków na rzecz ochrony swoich cennych danych na urządzeniach, zachowują się nieostrożnie — chociaż podejrzewają, że ich danym zagrażają cyberprzestępcy, sami stanowią takie zagrożenie.

Chociaż tylko 47% ludzi wierzy, że ich własna nieuwaga może narazić dane na niebezpieczeństwo, drugim najbardziej popularnym powodem utraty danych w przeszłości było przypadkowe własnoręczne ich usunięcie (40% na smartfonach, 36% na tabletach i komputerach). Taka odpowiedź znajduje się na drugim miejscu tylko u osób, które utraciły swoje dane z powodu uszkodzenia sprzętu.

Istnieje rozbieżność między obawami związanymi z bezpieczeństwem danych a sposobami, jakie są stosowane (a raczej nie są stosowane), aby je chronić.

Przegrany zakład o dane

Ludzie nie wiedzą, jak stresująca jest utrata cennych danych, być może dlatego tak wielu z nich ryzykuje, nie chroniąc ich odpowiednio.

Psychologowie z Uniwersytetu w Wuerzburgu doszli do podobnych wniosków:

„Często nasze decyzje są raczej oparte na heurystyce i są skrótami myślowymi. Te heurystyczne decyzje są często skuteczne i przydatne. Mogą jednak prowadzić do nieprawidłowych wniosków:

• Mamy tendencję do ignorowania zagrożeń z niskim poziomem prawdopodobieństwa („To nieprawda, ponieważ trudno mi sobie wyobrazić, że może się tak stać”).
• Nie możemy dokładnie oszacować prawdopodobieństwa („Jeden na milion to jak jeden na biliard”).
• Nie ignorujemy tylko tych zagrożeń, które możemy sobie wyobrazić i mają one znaczenie emocjonalne („Mogę sobie to wyobrazić i osobiście jest to dla mnie ważne. To musi być ryzykowne!”).

Według naszego badania ryzyko utraty danych jest postrzegane jako takie, które posiada niski poziom prawdopodobieństwa. Co więcej, uczestnicy mieli trudności z wyobrażeniem sobie, że utrata danych może w ogóle się zdarzyć. W związku z tym utrata taka „nie jest możliwa” i nie wywołuje silnej reakcji emocjonalnej. Aby oszacować to ryzyko dokładniej, a przy tym aby go nie przeszacować, ludzie muszą określić, co dla nich oznacza utrata danych — w odniesieniu do (1) utraty czegoś, z czym są związani emocjonalnie, oraz (2) skutków związanych z ich funkcjonowaniem. Oba punkty wydają się trudne do pojęcia przez dzisiejszych przeciętnych użytkowników smartfonów”.

Zamiast stosować odpowiednie środki zabezpieczające i instalować ochronę na swoich urządzeniach, ludzie narażają swoje dane na niebezpieczeństwo. I często przegrywają. Nasze badanie pokazało, że około połowa ludzi utraciła swoje dane ze swoich urządzeń, z czego 51% dotyczyło komputerów, 39% tabletów i 56% smartfonów. Co gorsza, wśród ludzi, którzy utracili swoje dane, tylko 16% mogło przywrócić wszystka, a 53% mogło przywrócić tylko ich część.

Zdjęcia i filmy — najcenniejsza i nie do zastąpienia formy danych — są najbardziej narażone na utratę ze smartfonów. Zdarzyło się to 44% ankietowanym, a mniej ludzi utraciło zdjęcia z tabletów (30%) i komputerów (37%).

Jeśli tak łatwo jest utracić dane na zawsze, a w dodatku dane te są cenne i wywołują stres związany z ich utratą, coraz ważniejsza staje się ochrona tych danych, które ludzie cenią.

Wnioski

Raport ten przedstawił, jak ludzie cenią swoje dane, ale także jakie stwarzają niepotrzebne ryzyko, nie zapewniając im odpowiedniej ochrony i nie dbając o nie dostatecznie.

Dowiedzieliśmy się, że do najcenniejszych danych przechowywanych na urządzeniach, które mają dostęp do internetu, należą wspomnienia. Wielu ludzi wykazywało wysoki poziom zdenerwowania podczas wizji utraty zdjęć i filmów, na których są ich dzieci, z podróży, z ukochanymi i nimi samymi. W rzeczywistości myśl o utracie części tych danych przechowywanych na urządzeniach cyfrowych jest bardziej stresująca niż perspektywa wypadku samochodowego, złego dnia w pracy, zerwania z partnerem, sprzeczki z przyjacielem/ członkiem rodziny lub partnerem, czy nawet choroby zwierzątka domowego.

Wyłoniła się nam jednak sprzeczność w zachowaniu ludzi. Chociaż z danymi łączy ich pozornie głęboka więź, a w dodatku mają świadomość aktywności cyberprzestępców i przestępców, która może narazić te dane na niebezpieczeństwo, mają problem z ich prawdziwą wyceną i skuteczną ochroną swoich urządzeń. W rzeczywistości wiele osób nawet nie chroni swoich danych ani przed własnymi bezmyślnymi działaniami, ani przed złośliwym działaniem innych osób.

Misją Kaspersky Lab jest uczynienie z internetu bezpieczniejszego miejsca dla każdego. Dlatego będziemy wykorzystywać wnioski z tego badania w edukowaniu ludzi, jak powinni postępować ze swoimi cennymi danymi, a także pomagać im w unikaniu bólu po utracie danych.

Aby uniknąć cierpienia po utracie danych i chronić swoje cenne dane, warto zastosować się do poniższych sześciu porad:

1. Twórz kopie zapasowe danych w chmurze — przechowuj co najmniej jedną kopię swoich cennych danych w wiarygodnym serwisie chmurowym, dostępnym z dowolnej lokalizacji na całym świecie. Dzięki temu szybko przywrócisz swoje dane w razie potrzeby, bez względu na to, gdzie akurat będziesz przebywać. Używaj uwierzytelniania dwuetapowego i szyfrowania danych, zwiększając w ten sposób ochronę.
2. Szyfruj swoje najbardziej wrażliwe dane — dzięki wyspecjalizowanym narzędziom do szyfrowania, takim jak DiskCryptor czy Challenger, możesz umieścić swoje pliki w solidnym kontenerze szyfrowanym, do którego można się dostać jedynie po podaniu hasła. Kaspersky Total Security także posiada możliwości szyfrowania. Ponadto użytkownicy powinni pamiętać o narzędziach do szyfrowania wbudowanych w niektóre systemy operacyjne (np. system szyfrowania plików Encrypted File System w Microsoft Windows czy funkcja szyfrowania dostępna w platformie Android).
3. Zapewnij sobie możliwość zniszczenia danych — aby mieć pewność, że wrażliwe dane na zgubionym lub skradzionym urządzeniu nie wpadną w niepowołane ręce, włącz ochronę hasłem na wszystkich swoich urządzeniach i używaj narzędzi administracji zdalnej. Na przykład przy użyciu portalu My Kaspersky możesz zdalnie usunąć wszystkie pliki osobiste ze swojego smartfona czy tabletu z systemem Android, zanim ktoś je zobaczy.
4. Traktuj hasła poważnie — bardzo ważne jest, aby we wszystkich serwisach i na stronach logowania, a także na urządzeniach, używać solidnych haseł. Jeśli ktoś zhakuje hasło metodą siłową, uzyska kontrolę nad pozostałymi informacjami, jak również plikami poufnymi. Nie używaj tego samego hasła na wielu stronach, usługach i/lub urządzeniach. W przeciwnym razie po zhakowaniu jednej strony uzyskanie dostępu do wszystkich innych będzie tylko kwestią czasu.
5. Skorzystaj z programu zabezpieczającego — aby nie dopuścić do zniszczenia plików osobistych, ich zmiany lub kradzieży przez szkodliwy program, należy używać zaawansowanego produktu zabezpieczającego. Wybierz taki, który ma w sobie podsystem blokujący ataki sieciowe, moduł kontrolujący luki w oprogramowaniu, a także który oferuje możliwość śledzenia procesów systemowych w poszukiwaniu szkodliwych aktywności w celu ich cofnięcia (np. szyfrowanie plików przez programy żądające okupu).
6. Nie panikuj! — nawet gdy dane zostaną przypadkowo usunięte, a Ty nie masz ani jednej kopii zapasowej, nie wszystko stracone. Czasami dane można przywrócić przy użyciu specjalnego programu, takiego jak TestDisk, który działa na wielu platformach. Możesz także poprosić o pomoc specjalistów w tej dziedzinie.

Więcej informacji na temat produktów zabezpieczających firmy Kaspersky Lab znajduje się na stronie: https://www.kaspersky.pl/ochrona-dla-domu.