Ludzie korzystają z uroków ery cyfrowej, kupując i płacąc przez internet lub przy użyciu bankowości mobilnej. Badanie przeprowadzone przez Kaspersky Lab potwierdza, że większość użytkowników (81%) przeprowadza transakcje finansowe głównie przez internet, a niemal połowa z nich (44%) przechowuje na swoim urządzeniu dane finansowe.
Tylko 60% użytkowników instaluje na swoich urządzeniach produkty zabezpieczające, a pozostałe 40% respondentów liczy na łaskę cyberprzestępców.
Na każdej oszukańczej transakcji ludzie tracą przeciętnie 476 dolarów. A jest to wartość uśredniona — jeden na dziesięciu użytkowników traci nawet 5000 dolarów. Roczne straty poniesione w wyniku oszustw internetowych, kradzieży tożsamości i działania szkodliwych programów zwiększają tę wartość do miliardów dolarów na całym świecie. Trzeba jednak zaznaczyć, że w tym miejscu bierzemy pod uwagę tylko zgłoszone incydenty, zatem rzeczywista wysokość strat jest o wiele większa.
Ofiary mają szansę na odzyskanie skradzionych pieniędzy, jeśli zwrócą się do banku, który wydał im kartę. Co więcej, jeśli w firmie, która została uwikłana w nieczystą transakcję, istnieje dział zajmującym się oszustwami, być może trzeba się będzie z nimi skontaktować. Jeśli istnieje taka możliwość, w ciągu 24 godzin należy podać szczegóły oszukańczej transakcji. Sklepy nie chcą mieć do czynienia ze skradzionymi kartami, więc zapewne anulują transakcję i oddadzą Ci pieniądze, jeśli zwrócisz się do nich w porę. Pamiętaj, że każdy kraj posiada inne regulacje związane z bankowością i oferuje różną drogę prawną, więc trzeba tu wziąć poprawkę na swój kraj.
Wielu ludzi uważa, że za bezpieczeństwo kont odpowiada sam bank, lecz zazwyczaj w umowach jest także mowa o odpowiedzialności klienta, który musi zachować swoje dane w tajemnicy. Najcenniejsze są kody PIN i CVC, a także hasła jednorazowe wysyłane przez SMS-y. Gdy dowolny z tych elementów zostanie użyty do przeprowadzenia oszukańczej transakcji, szanse na otrzymanie zwrotu pieniędzy są wtedy znacznie mniejsze; banki zazwyczaj traktują ich transfer jako wynik działania użytkownika.
Spróbowaliśmy dowiedzieć się, co jest potrzebne do odzyskania pieniędzy od oszustów internetowych oraz ilu ofiarom rzeczywiście się to udało.
Czy można realnie oczekiwać zwrotu skradzionych pieniędzy?
W badaniu Kaspersky Lab niemal połowa ankietowanych stwierdziła, że ich bank zwróciłby pieniądze skradzione przez internetowych oszustów. Jednak rzeczywistość jest nieco inna: ponad 52% ofiar w ogóle nie odzyskała swoich pieniędzy lub dostała jedynie ich część.
Niestety, większość ekspertów zajmujących się finansami jest zgodna: banki nie są chętne do pokrywania strat finansowych wynikających z oszukańczych transakcji.
Nie warto zakładać, że skradzione pieniądze odzyska się zawsze — mówi Wiaczesław Zakorzewski, starszy analityk w Kaspersky Lab. Najlepszym sposobem na zabezpieczenie swoich pieniędzy jest po pierwsze unikanie kradzieży. Należy korzystać ze specjalnych produktów zabezpieczających, które nie pozwolą cyberprzestępcom na uzyskanie dostępu do Twoich danych osobistych i finansowych.
Co zrobić w przypadku kradzieży pieniędzy
Gdy przeprowadzasz transakcję, Twój bank jest pośrednikiem między nadawcą a odbiorcą. Nie oczekujesz, że bank zwróci Ci pieniądze wysłane do kogoś dobrowolnie (na przykład przez przypadek). Czy uda Ci się cofnąć oszukańcza transakcję? To zależy od sytuacji.
Jeśli Twoje pieniądze zostały skradzione, w pierwszej kolejności należy zgłosić taki incydent do banku, a masz na to 24 godziny od chwili przeprowadzenia transakcji — wówczas szanse na powodzenie są największe.
Potrzebujesz dowodu na to, że poinformowałeś bank w odpowiednim czasie. Jeśli bank odmówi Ci wydania listu potwierdzającego powiadomienie go, napisz we własnym zakresie pismo zawierające przyczynę i datę odmowy wydania takiego dokumentu. Następnie musisz zgłosić to zdarzenie odpowiednim władzom: policji, Urzędowi Ochrony Konsumentów i Konkurencji lub innemu organowi, który się zajmuje takimi zagadnieniami. W tym momencie masz wszystko, czego potrzebujesz, aby pójść do sądu.
W niektórych przypadkach transfer pieniędzy przeznaczonych na transakcję jest przez jakiś czas wstrzymywany, a jego realizacja następuje po jakimś czasie. Jeśli jest to praktyka Twojego banku, masz większe szanse na odzyskanie pieniędzy. Ale oczywiście najlepiej jest w ogóle nie znaleźć się w takiej sytuacji.
Jak chronić swoją kartę kredytową
- Nigdy nie mów nikomu swojego kodu PIN ani CVC (kod wydrukowany na odwrocie karty) ani nie podawaj haseł jednorazowych wysyłanych przez wiadomości SMS.
- Nie płać kartą w podejrzanych miejscach — wtedy lepiej jest użyć gotówki.
- Nie pozostawiaj karty pod opieką innych osób. Podając ją kasjerowi lub kelnerowi, miej ją cały czas na oku.
Włącz powiadomienia SMS z banku. Oszuści zwykle kradną pieniądze serią transakcji, więc gdy w porę otrzymasz SMS-a, szybciej zorientujesz się w sytuacji.
- Jeśli zauważysz jakąś podejrzaną aktywność, natychmiast zablokuj lub zamroź kartę.
- Jeśli Twój bank oferuje usługę karty wirtualnej do zakupów internetowych, skorzystaj z niej. W przypadku innych kart zapytaj o ograniczenie limitu dla transakcji online lub blokowanie transakcji bez użycia karty.
Oprócz stosowania najlepszych praktyk chroniących przed oszustwami warto zainstalować niezawodny produkt zabezpieczający na wszystkich urządzeniach, które biorą udział w procesie płatności. Na przykład Kaspersky Internet Security i Kaspersky Total Security posiadają wbudowany komponent Bezpieczne pieniądze. Dzięki niemu wszystkie płatności są przeprowadzane na oryginalnej stronie i przy użyciu bezpiecznego połączenia, nie dają szans stronom phishingowym. Podczas testów przeprowadzanych przez niezależne laboratoria moduł Bezpieczne pieniądze zdobył najwięcej pochwał.