Jak nadaje się kryterium wiekowe dla gier?

Z pewnością nie raz zwróciliście uwagę na kryterium wiekowe wyświetlane chociażby podczas programów telewizyjnych. Czy wiecie, że etykiety te są także umieszczane na opakowaniach gier?

Jaką spełniają funkcję?

Oznaczenia te informują, że zawarte w grze treści mogą być w jakimś stopniu nieodpowiednie dla dzieci. W wielu krajach osoba, która chce kupić grę, musi w określony sposób potwierdzić swój wiek.

W tym poście przyjrzymy się różnym systemom kryteriów używanych do etykietowania gier na komputery i konsole.

Różne systemy klasyfikacji

Systemy definiujące granicę wiekową różnią się w zależności od kraju: w Rosji, Europie i Niemczech opierają się na wieku gracza, ale w Stanach Zjednoczonych i Australii mogą brać pod uwagę jeszcze inne czynniki. Na przykład w Australii istnieją dwie różne klasyfikacje 18+ stosowane zarówno do treści dla dorosłych, jak i materiałów pornograficznych.

W Stanach Zjednoczonych klasyfikacja gier i programów służących rozrywce na podstawie wieku jest regulowana przez zarząd ds. klasyfikacji oprogramowania w dziedzinie rozrywki (organizacja państwowa, Entertainment Software Rating Board, ESRB). System klasyfikacyjny ESRB nie ogranicza, ale raczej doradza, czyli wspiera dobrowolną politykę sprzedawców w sprzedaży dzieciom poniżej 17-18 roku życia gier oznaczonych jako M (ang. mature, użytkownicy dojrzali) i AO (ang. adults only, tylko dla dorosłych).

W Unii Europejskiej ogólny system klasyfikacji w oparciu o wiek dla gier i programów nosi nazwę PEGI. Co ciekawe, system ten jest stosowany poza krajami EU — w Rosji (z jakiegoś powodu nie ma tam klasyfikacji krajowej) i na Ukrainie. Jednak niektóre kraje w Unii Europejskiej wolą swoje własne systemy: np. w Niemczech za klasyfikację wiekową gier odpowiada organizacja dobrowolnego monitorowania oprogramowania w zakresie rozrywki (niem. Unterhaltungssoftware Selbstkontrolle, USK).

W Rosji system RARS (Russian Age Rating System) jest stosowany do wszystkich materiałów informacyjnych i jest regulowany przez rząd.

W Australii za klasyfikację wiekową jest odpowiedzialna organizacja Classification Board, która nadzoruje rynek gier, programów rozrywkowych i filmów. Jeśli na drodze klasyfikacji zostanie odrzucony dowolny fragment, produkt nie może być dystrybuowany i sprzedawany w kraju. Ale decyzja ta nie jest ostateczna: Australia Południowa posiada inną komisję klasyfikacyjną, która może odwołać na swoim terenie decyzję krajowej rady klasyfikacyjnej.

Jak to działa?

Czy wiesz, że ta sama gra może zostać różnie oceniona w różnych krajach? Na klasyfikację wpływa kilka czynników: przemoc, lokalne postrzeganie seksualności czy religii, a także geopolityka.

Na przykład gra The Sims 4 została sklasyfikowana następująco:

• ACB (Australia) — M (Przemoc i odniesienia seksualne)
• RARS (Rosja) — 18+
• PEGI (EU) — 12+ Przemoc o nieco bardziej realistycznym charakterze skierowana przeciw postaciom ludzkim — Obrazy seksualne i/lub insynuacje seksualne — Przemoc wyrządzająca niewielkie szkody
• ESRB (Stany Zjednoczone) — T — nastolatki (rubaszny humor, tematy seksualne, przemoc)
• USK (Niemcy) — 6+

W Stanach Zjednoczonych gra The Sims 4 została dopuszczona dla nastolatków (13+):

„Treści odpowiednie dla dzieci w wieku powyżej 13 lat. Może zawierać przemoc, sugestywne motywy, rubaszny humor, niewielką ilość krwi, symulowany hazard i/lub rzadkie używanie dosadnego słownictwa”. Poza tym The Sims 4 cechują także „wyraźne treści seksualne o umiarkowanym wpływie”.

W Australii gra została oceniona jako М (ang. mature, dojrzały): „gra może zawierać treści związane z przemocą i nagością o umiarkowanym wpływie”. Oznacza to, że The Sims 4 jest zalecana dla dzieci powyżej 15 roku życia, ale nie ma zakazu jej sprzedaży osobom młodszym. Prawo decyzji należy do rodziców.

W Europie PEGI określiło The Sims 4 jako 12+. Kategoria ta toleruje nierealistyczną przemoc i nagość, wulgarny język musi mieć charakter łagodny i nie mogą występować odwołania do seksu.

Niemcy zdecydowały się ominąć PEGI i oznaczyły grę jako 6+. Tamtejsze klasyfikacje w większości zwracają uwagę na przemoc. Tak naprawdę w The Sims 4 nie ma wyraźnej i realistycznej przemocy, poza możliwością zabicia postaci. Tymczasem śmierć nie jest przedstawiona realistycznie i w grze nie znajdziemy krwi.

Ocenianie gier dla dzieci

Jeśli chodzi o gry dla dzieci, rankingi wiekowe mają za zadanie ocenić całość gry, jednak rozważana jest także opcja wystąpienia przemocy.

Na przykład gra o nazwie Tearaway Unfolded, która nie jest zbyt skomplikowana (a mimo to bywała wyzwaniem dla dzieci w wieku 2-3 lat), została oznaczona następująco:

• ACB (Australia): G (ang. general, bez ograniczeń wiekowych)
• RARS (Rosja): 6+
• PEGI (EU): 3+
• ESRB (USA): E — Każdy
• USK (Niemcy): 0+

Pokemon X posiada podobne kryterium:

• ACB (Australia): PG (ang. Parental Guidance, zalecenie opieki rodzicielskiej)
• RARS (Rosja): 6+
• PEGI (EU): 7+
• ESRB (USA): E — każdy
• USK (Niemcy): 0+

Jak interpretować klasyfikację?

Nie ufaj rankingowi całkowicie — w większości przypadków etykiety wiekowe na opakowaniach są jedynie zaleceniem. A przecież to na Twoich barkach spoczywa decyzja, w jakie gry będzie grało Twoje dziecko.

Zanim kupisz grę:

1. Poczytaj opinie.
2. Obejrzyj fragmenty i recenzje gry w serwisie YouTube, aby wyrobić sobie własne zdanie na jej temat.
3. Porównaj oznaczenia gry w innych krajach i przeczytaj opisy zawartości.

Kupuj gry rozważnie.

I pamiętaj — żadna gra nie wyrządzi dziecku krzywdy, jeśli wybierzesz ją mądrze.