Rozbieżności w oznaczeniach gier

To całkowicie normalne, że dzieci grają w gry — nie tylko komputerowe, ale też mobilne. Jednak nie wszystkie gry (ani gracze) są takie same. Opakowania gier i ich opisy w internecie zawierają informacje o ograniczeniach wiekowych. A zatem, czy trzeba się martwić, gdy 10-latek zafiksował się na grze Fortnite oznaczonej 13+? Sprawdźmy, kto ustala te klasyfikacje, czym się kieruje i czy są one przestrzegane w praktyce.

Kto ustala ograniczenia wiekowe w grach wideo?

Na całym świecie istnieje około dwudziestu systemów klasyfikacji wiekowej dla gier wideo. Większość europejskich krajów kieruje się standardem Pan European Game Information (PEGI); w Stanach Zjednoczonych, Kanadzie i Meksyku najpopularniejszy jest Entertainment Software Rating Board (ESRB).

Niemcy, Rosja, Australia i kilka innych krajów korzysta z kolejnych systemów klasyfikacji. W Japonii są dwa: Computer Entertainment Rating Organization (CERO) oraz Ethics Organization of Computer Software (EOCS).

Z kolei należący do firmy Apple sklep App Store stosuje własny system. Google Play obsługuje wiele regionalnych standardów, jednak w większości krajów używa systemu International Age Rating Coalition (IARC).

Innymi słowy, istnieje wiele różnych systemów oceny gier wideo, a my nie zawsze wiemy, którym z nich się kierować. Wrócimy do tego nieco później, ale najpierw sprawdzimy, jakie są kategorie wiekowe i jak je interpretować.

Jak interpretować ograniczenia wiekowe

Większość systemów wskazuje najniższy zalecany wiek poprzez odpowiednią liczbę. Jednak nie wszystkie należy interpretować dosłownie. Na przykład rosyjska ocena 0+ odpowiada mniej więcej PEGI 3 (tj. może z niej korzystać każdy). Tymczasem systemy takie jak ERRS używają opisów zamiast liczb: E oznacza, że gra nie ma ograniczeń wiekowych, z kolei T oznacza przeznaczenie dla nastolatków. Każdy opis odpowiada określonej grupie wiekowej.

Celem wszystkich systemów klasyfikacji jest wskazanie kupującemu, że gra może zawierać wyrażenia dla dorosłych, sceny przemocy i inne potencjalnie niepożądane treści.

Oprócz ograniczenia wiekowego wiele systemów wyjaśnia, dlaczego gra znalazła się w danej grupie. Na przykład ERRS słownie opisuje swoją decyzję, a w Europie, Korei Południowej i Japonii stosuje się piktogramy.

W niektórych regionach oceny mają charakter doradczy; w innych należy je traktować bardziej rygorystycznie. Na przykład w wielu krajach sprzedaż osobom nieletnim gier przeznaczonych dla osób pełnoletnich jest równoznaczne ze złamaniem przepisów prawa.

Dlaczego ograniczenia wiekowe różnią się w zależności od systemu klasyfikacji

Należy pamiętać, że różne kraje różnie definiują to, co należy do treści nieodpowiednich. Na przykład w zeszłym roku sprzedaż gry wieloosobowej DayZ została mocno ograniczona w Australii. Powodem tych ograniczeń był fakt, że gracze mogli zdobywać bonusy za zażywanie narkotyków. Aby dostać się do australijskich sklepów, jej producent wydał zmodyfikowaną wersję gry.

Tymczasem te same organy regulacyjne uznały grę autorstwa Hideo Kojima pt. Death Stranding jako przeznaczoną dla osób powyżej 15 roku życia. Co ciekawe, po drugiej stronie wody — w Nowej Zelandii —w grę tę mogą grać nawet 13-latkowie. Oba kraje informują, że gra zawiera przemoc i przekleństwa — ale nie narkotyki. W wielu innych krajach ocenioną ją jako grę dla dorosłych.

Klasyfikacja wiekowa gry Death Stranding:

• ESRB: M — dla dorosłych (17+)
• PEGI: 18+
• RARS (Rosja): 18+
• ACB (Australia): MA15+
• OFLC (Nowa Zelandia): R13

The Sims 4 To przykład gry, która w różnych krajach otrzymała zupełnie przeciwną klasyfikację wiekową: od 6+ aż do 18+. Mimo że większość systemów klasyfikacji wiekowej jest zgodna co do tego, że jest ona odpowiednia dla nastolatków, w Rosji jest ona przeznaczona tylko dla dorosłych, ponieważ pozwala graczom na tworzenie par tej samej płci oraz kłótnie z członkami rodziny. Ale na przykład w Niemczech zastosowano zupełnie inny punkt widzenia: z uwagi na brak realistycznej przemocy gra The Sims została zaklasyfikowana jako odpowiednia dla młodszych użytkowników.

Klasyfikacja wiekowa gry The Sims 4:

• ESRB: T — dla nastolatków
• PEGI: 12+
• RARS (Rosja): 18+
• ACB (Australia): M — 15+
• USK (Niemcy): 6+

Klasyfikacja gier dla dzieci

Równie zawiła bywa sytuacja z grami dla dzieci. Na przykład wg systemu ESRB gry Pokémon Sword oraz Pokémon Shield są odpowiednie dla dzieci w każdym wieku, mimo że zawierają elementy przemocy. Jednak w Europie i Rosji są one całkowicie nieodpowiednie dla najmłodszych, dlatego otrzymały 7 w systemie PEGI oraz 6+ w RARS.

Klasyfikacja wiekowa gier Pokémon Sword oraz Pokémon Shield:

• ESRB: E — bez ograniczeń
• PEGI: 7+
• RARS (Rosja): 6+

Jak wybrać grę dla dziecka

Jak widać, bywa, że różne organizacje odpowiedzialne za klasyfikację wiekową zupełnie odmiennie postrzegają gry wideo. Oznacza to, że nie zawsze trzeba rezygnować z gry. W tej sytuacji najlepszym wyjściem jest wyrobienie sobie własnej opinii.

• Zwracaj uwagę nie tylko na ograniczenie wieku, ale także na jego uzasadnienie. Jeśli w kraju, w którym mieszkasz, informacje na temat gry nie znajdują się na opakowaniu ani w opisie, poszukaj ich w internecie. Wiedząc, o czym jest gra, łatwiej podejmiesz decyzję o zakupie.
• Porównaj ocenę w Twoim kraju z tą przyznaną w innym kraju, co pozwoli Ci uzyskać pełniejszy obraz. Pamiętaj, że przekleństwa mogą zatrzeć się w tłumaczeniu, co oznacza, że gra może mieć wyższą kategorię wiekową w kraju, w którym używany jest oryginalny język.
• Obejrzyj fragmenty gry w serwisie YouTube lub na stronie producenta. Poszukaj opinii na jej temat — z pewnością znajdziesz recenzje jakichś blogerów lub vloggerów. Zwykle to wystarczy, aby mieć ogólne pojęcie o grze.

Po zakupie gry dla dziecka spróbuj zagrać z nim wspólnie. Dowiedz się, jak grać, a także porozmawiajcie o grafice, fabule i dialogach. Towarzysz dziecku, gdy gra przez internet. W ten sposób będziesz mieć pewność, czy był to odpowiedni wybór dla Twojego dziecka, a ponadto czas spędzony wspólnie ma ogromną wartość.

Aby pociecha nie spędzała zbyt wiele czasu, grając w gry, ureguluj czas na tę aktywność za pomocą narzędzi kontroli rodzicielskiej. Na przykład Kaspersky Safe Kids umożliwia m.in. ustawienie limitów czasowych na komputerze lub smartfonie.